Maryja z Gwadelupe –
Słońce, księżyc i gwiazdy
„Potem wielki znak ukazał się na niebie: Niewiasta obleczona w słońce, i księżyc pod jej stopami, a na jej głowie wieniec z gwiazd dwunastu.“
Basílica de Santa María de Guadalupe
Osoby przedstawionej na Sudarium i Całunie nie okrywa żaden element odzieży, czy dodatkowa ozdoba. Natomiast Najświętsza Maryja Panna, z wyjątkiem twarzy i rąk, jest prawie całkowicie osłonięta. Stoi ona na czarnym sierpie księżyca, pod którym unosi się anioł, w gęstych chmurach objętych przez promienie słońca. Obraz jest bogaty w symbole, które należy interpretować jako azteckie pismo obrazkowe.
Ma lekko przyciemniony kolor skóry i czarne rozpuszczone włosy, które w obyczajach Azteków stanowią wskazówkę, że jest w błogosławionym stanie. Złożone ręce o różnym odcieniu (prawa jaśniejsza, lewa ciemniejsza) symbolizują prawdopodobnie połączenie obydwu ludów.
Liczne ornamenty na tunice odnoszą się do ziemi oraz doliny Meksyku, a także historii Azteków. Pod złożonymi rękami widoczne są czarne pasma paska, który wskazuje na ciążę. Końcówki o kształcie trapezów obiecują rychłe rozwiązanie. W miejscu, w którym nienarodzone dziecko znajduje się w łonie matki, widnieje czterolistny kwiat jaśminu „Nahui Ollin“, czyli centrum przestrzeni i czasu, który wskazuje na obecność azteckiego boga-stwórcy. Ten motyw zajmuje centralną pozycję także na kamiennym kalendarzu Azteków. Na cudownym obrazie można przy dużym powiększeniu rozpoznać też twarz budzącego się niemowlęcia.
Płaszcz Maryi posiada niebiesko-zielony kolor, który używany był przez azteckich królów jako symbol boskości i wszechświata. Widnieją na nim 46 gwiazdy, które odzwierciedlają układ gwiazd z dnia 12-go grudnia 1531 r. (patrząc nań z górnej perspektywy).
Nie można było wybrać lepszego momentu powstania obrazu, ponieważ tego samego dnia miało miejsce przesilenie zimowe, które dla Azteków było zwiastunem narodzin nowego słońca - powrotu życia. Kometa Halleya osiągnęła zenit, a do spotkania obydwu ciał niebieskich doszło w koniunkcji słońca i Wenus, które w tej postaci można obserwować jedynie co osiem lat. Aztecy interpretują to zjawisko jako powrót boga-stwórcy przedstawianego jako Wenus. Na cudownym obrazie, poprzez zakrycie wschodzącego słońca, Najświętsza Maryja Panna ogłasza nowinę, iż podporządkowała ona sobie boga-słońce. Jego promienie osłaniają Ją jak aureola.
W języku pierwotnych mieszkańców Meksyku „środek księżyca“, a jednocześnie znak półksiężyca są symbolem pierzastego boga-węża Quetzalcóatl. Tym samym obraz Najświętszej Marii Panny stojącej na sierpie księżyca jest określeniem miejsca i aluzją do podporządkowania sobie przez Nią azteckiego boga. Prawdopodobnie nazwa Gwadelupe wynika z nieprawidłowego zrozumienia słowa Coatlaxopeuh, które znaczy „Zwycięzczyni węża“. Oprócz tego księżyc jest symbolem płodności.
Anioł ze skrzydłami orła jest ogólnie utożsamiany z Juan Diego. Tłumaczenie jego indiańskiego imienia brzmiało bowiem „Ten, który mówi jako orzeł“. Z jedną ręką na płaszczu, a z drugą ręką na tunice, symbolizuje on połączenie nieba i ziemi. Istnieje podejrzenie, że taj, jak w przypadku niektórych innych, ten element obrazu został dodany dopiero później. Być może hiszpańscy mnisi próbowali przybliżyć oglądającym obraz poprzez dołączenie swoich wyobrażeń.
Poprzez miejsce i czas pojawienia się, wygląd i symbole, Maryja z Gwadelupe uosabia wtopienie azteckiej przeszłości do chrześcijaństwa, zjednoczenie pomiędzy Starym i Nowym Światem. Jej objawienie się spowodowało, że w kolejnych latach miliony Azteków przeszły na wiarę katolicką, co wcześniej wydawało się całkowicie niemożliwe.
